การก่อการร้ายในอินเดีย ทำไมมุมไบ ทำไมอินเดีย?

ในวันที่ 13 กรกฎาคมที่ผ่านมา อินเดียได้เผชิญกับการก่อการร้ายครั้งร้ายแรงอีกครั้ง หลังจากเหตุการณ์ระเบิดสามจุดซ้อนกลางเมืองมุมไบ ซึ่งเป็นเมืองหลวงทางเศรษฐกิจและการเงินของอินเดีย ทำให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 17 ราย และมีผู้บาดเจ็บนับร้อย โดยเชื่อว่าเป็นฝีมือของกลุ่ม Indian Mujahedeen จากเหตุการณ์ในครั้งนี้มีการตั้งคำถามถึงการรักษาความปลอดภัยในเขตเมืองมุมไบ เนื่องจากเมืองมุมไบเพิ่งผ่านเหตุการณ์การก่อการร้ายครั้งร้ายแรงที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ของอินเดียในปี 2008 โดยชายมุสลิมกลุ่มจิฮัดจำนวน 10 คนที่แอบเข้าเมืองมุมไบมาจากประเทศปากีสถาน เข้ามากราดยิงผู้คนกลางเมืองมุมไบกว่า 3 วัน ทำให้มีผู้เสียชีวิตราว 170 คน ซึ่งเหตุการณ์ครั้งนั้นระทึกขวัญและสยองขวัญเป็นอย่างมาก แม้ทางการอินเดียและมุมไบจะออกมาแถลงว่าได้มีการจัดการรักษาความปลอดภัยอย่างดีที่สุดแล้ว แต่หลังจากการก่อการร้ายที่ผ่านมาครั้งล่าสุดก็คงจะพอเห็นได้ว่านี่คงไม่ใช่ครั้งสุดท้ายที่อินเดียจะประสบกับเหตุการณ์การก่อการร้ายเช่นนี้อีก คำถามคือทำไมช่วงที่ผ่านมาอินเดียถึงประสบกับการก่อการร้ายอยู่บ่อยครั้ง และทำไมมุมไบถึงเป็นเป้าหมายของกลุ่มก่อการร้าย

อินเดียนั้นมีเมืองที่เสี่ยงต่อการถูกโจมตีโดยผู้ก่อการร้ายอยู่สองเมืองคือเดลีและมุมไบ เดลีนั้นเป็นเมืองหลวง เป็นที่ตั้งของหน่วยงานราชการและรัฐบาล รวมถึงสถานทูต ส่วนมุมไบนั้นเป็นเมืองหลวงทางเศรษฐกิจและการเงินของอินเดีย แต่เดลีนั้นอยู่ทางตอนเหนือของประเทศใจกลางชมพูทวีป ซึ่งเข้าถึงยากกว่าโดยเฉพาะกลุ่มก่อการร้ายที่มาจากประเทศคู่อริอย่างปากีสถาน หรือแม้แต่กลุ่มมุสลิมหัวรุนแรงในประเทศอินเดียเองก็ตาม กลับกันเมืองมุมไบนั้นมีความเปราะบางทั้งทางภูมิศาสตร์และสภาพสังคม กล่าวคือมุมไบนั้นตั้งอยู่ริมชายฝั่ง เข้าถึงได้ง่ายกว่า การก่อการร้ายในปี 2008 กลุ่มก่อการร้ายก็ใช้วิธีลักลอบเดินทางด้วยเรือเล็กเข้ามาขึ้นฝั่งเมืองมุมไบ ทางด้านสังคมมุมไบเป็นเมืองหนึ่งที่เติบโตเร็วที่สุดในโลก ปัจจุบันมุมไบมีประชากรกว่า 20.5 ล้านคน และคาดกันว่าน่าจะขึ้นไปถึง 23 ล้านคนภายในปี 2015 ถึงแม้จะเป็นเมืองหลักทางเศรษฐกิจแต่ประชากรส่วนใหญ่นั้นยากจน ส่วนใหญ่เป็นผู้อพยพเข้ามาหางานทำ และอาศัยอยู่ในสลัม มุมไบจึงกลายเป็นเมืองหนึ่งที่มีความแตกต่างด้านชนชั้นมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก และรัฐก็ไม่สามารถเข้าไปดูแลได้อย่างทั่วถึง เช่นกันในการก่อการร้ายในปี 2008 เมื่อกลุ่มก่อการร้ายได้ลักลอบเดินทางทางเรือมาขึ้นที่ชายฝั่งเมืองมุมไบซึ่งบางส่วนเป็นแหล่งอาศัยของคนจรจัด อันที่จริงแล้วก็มีคนเห็นกลุ่มคนนี้ขึ้นฝั่งเช่นกัน ซึ่งถือว่าเป็นเหตุการณ์ที่ผิดปกติ แต่ก็ไม่มีใครสนใจ และไม่มีใครแจ้งเจ้าหน้าที่ของรัฐ

อันที่จริงไม่เพียงแต่มุมไบเท่านั้น สังคมอินเดียโดยทั่วไปก็เปราะบางเช่นกัน โดยเฉพาะในเรื่องศาสนาซึ่งเป็นเหตุผลเบื้องหลังของการก่อการร้ายส่วนใหญ่ในอินเดีย และเมืองอย่างมุมไบมักจะกลายเป็นเหยื่อของการก่อการร้ายบ่อยครั้ง คนในมุมไบเชื่อว่าการก่อการร้ายที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งในมุมไบปัจจุบันนี้เป็นผลสืบเนื่องมาจากเหตุการณ์ที่ชาวฮินดูเข้าทำลายมัสยิด Babri ในแคว้นอุตรประเทศ (Uttar Pradesh) ในเดือนธันวาคม 1992 ซึ่งเป็นมัสยิดเก่าแก่อายุกว่า 400 ปี สร้างในศตวรรษที่ 16 โดยกษัตริย์โมกุน ซึ่งเหตุการณ์ในครั้งนั้นส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตเกือบ 1000 รายซึ่งส่วนใหญ่เป็นมุสลิม สาเหตุที่ชาวฮินดูต้องการทำลายมัสยิดดังกล่าวเป็นเพราะมีผู้นำทางจิตวิญญาณของชาวฮินดูท่านหนึ่งดำริให้สร้างวัดฮินดู ณ สถานที่ที่เป็นมัสยิด Babri โดยเชื่อว่าเป็นสถานที่กำเนิดของพระราม แต่ทางรัฐบาลต้องการจะปกป้องมัสยิดดังกล่าวเนื่องด้วยเป็นโบราณสถาน และเพื่อหลีกเลี่ยงการปะทะกันระหว่างชาวฮินดู กับชาวมุสลิม โดยทางการอินเดียได้ส่งหน่วยรักษาความปลอดภัยไปคุ้มครองมัสยิด แต่ก็ไม่สามารถตรึงกำลังไว้ได้ ส่งผลให้ชาวฮินดูเข้าไปทำลายมัสยิด และสังหารชาวมุสลิม ซึ่งก่อให้เกิดความตึงเครียดทั้งในด้านการเมืองและสังคมของอินเดียในตอนนั้นอย่างมาก และส่งผลให้เกิดการปะทะกันระหว่างชาวมุสลิมกับชาวฮินดูหลายพื้นที่ในอินเดียรวมทั้งมุมไบ และหลังจากนั้นราว 2 เดือน ในวันที่ 12 มีนาคม 1993 มุมไบก็ต้องประสบกับการก่อการร้ายครั้งใหญ่เมื่อมีระเบิดกลางเมืองมุมไบ 13 จุดซ้อนภายใน 75 นาที ทำให้มีผู้เสียชีวิตราว 250 คน และบาดเจ็บกว่า 800 คน ซึ่งถือว่าเป็นการเคลื่อนไหวใต้ดินของกลุ่มก่อการร้ายเป็นครั้งแรก ต่อมาในปี 1998 ได้เกิดจลาจลที่เกิดจากการปะทะกันระหว่างชาวมุสลิมและชาวฮินดูขึ้นสองครั้งในอินเดีย แต่ถูกเพิกเฉยโดยรัฐบาล หนำซ้ำยังมีข่าวว่านักการเมืองและข้าราชบางรายมีส่วนร่วมในเหตุจลาจลด้วย แต่ก็ไม่มีการสืบสวนอย่างจริงจังจากรัฐบาลแต่อย่างใด ทำให้ชาวมุสลิมกล่าวหาว่ารัฐบาลอินเดียนั้น เป็นพวกต่อต้านมุสลิม (Anti-Muslim) ซึ่งกลายเป็นเมล็ดพันธุ์แห่งความขัดแย้งระหว่างชาวฮินดูและมุสลิมโดยเฉพาะในเมืองใหญ่อย่างมุมไบ

จากนั้นมาภาพพจน์ของมุมไบที่อินเดียพยายามจะสร้างให้เป็นเมืองอันทันสมัยทั้งทางด้านเทคโนโลยีและสังคม ก็ตกต่ำลงเรื่อยๆ กลายเป็นเมืองที่เปราะบาง เต็มไปด้วยความขัดแย้ง เต็มไปด้วยชุมชนแออัด นักการเมืองที่โกงกิน และมีโลกธุรกิจใต้ดินที่น่ากลัว และประสบกับภัยจากการก่อการร้ายอย่างต่อเนื่องดังนี้